Wyobraźmy sobie dwa scenariusze:
1. założyciel zakłada firmę, pracuje w niej, rozwija ją, firma dobrze prosperuje, ale po przejściu założyciela na emeryturę i przekazaniu biznesu następcom przedsiębiorstwo ma się coraz gorzej i ostatecznie upada;
2. założyciel zakłada firmę, pracuje w niej, rozwija ją, firma dobrze prosperuje i po przejściu założyciela na emeryturę i przekazaniu biznesu następcom przedsiębiorstwo prosperuje nie gorzej niż wcześniej, co więcej trwale rozwija się i osiąga sukcesy jeszcze przez wiele lat.
To, który wariant wystąpi po odejściu założyciela, najczęściej nie będzie dziełem przypadku, a efektem własnych działań twórcy biznesu i to z czasów jego pracy w firmie (lub braku działań). Problem ten podejmowali amerykańscy badacze organizacji – Jim Collins i Jerry Porras, którzy przedstawili swoją koncepcję w książce „Wizjonerskie organizacje”.
Koncepcja ta brzmi: „Buduj zegary, zamiast biernie odczytywać czas”. „Wyobraź sobie, że spotykasz człowieka, który ma zadziwiającą zdolność: może o każdej porze dnia lub nocy spoglądać na Słońce albo na gwiazdy i bezbłędnie odczytywać dokładną datę oraz czas. Na przykład <<Jest 23 kwietnia 1401 roku, godzina 2:36 i 12 sekund>> (…) Ale czy ten człowiek nie zdumiewałby jeszcze bardziej, gdyby zamiast odczytywać czas, zbudował zegar, który pokazywałby dokładny czas w nieskończoność, nawet na długo po śmierci swojego budowniczego?”
Jako dobry przykład obu podejść w tej koncepcji autorzy wskazują przykłady firm Westinghouse Electric Company i General Electric. Założyciel pierwszej, George Westinghouse, był wizjonerem i płodnym wynalazcą z wieloma pomysłami na nowatorskie produkty. Jego największym osiągnięciem były układy zasilania prądem zmiennym.
Z kolei Charles Coffin – pierwszy prezes GE – stworzył coś więcej niż tylko pojedynczy produkt. Było to całe laboratorium badawcze GE, w którym mogło powstawać wiele różnych produktów, niezależnie od talentów odkrywczych założyciela.
Na tym prostym przykładzie widać, że nawet posiadanie wielkiego pomysłu na firmę i bycie charyzmatycznym przywódcą to tylko „odczytywanie czasu”. Natomiast „budowanie zegara” to tworzenie firmy, która jest w stanie prosperować długo po odejściu jej założyciela.
Łukasz Łupiński – Lege Advisors
