Z dniem ogłoszenia upadłości małżonka, nieprowadzącego działalności gospodarczej, pozostającego w ustroju wspólności majątkowej, między małżonkami powstaje rozdzielność majątkowa, a majątek wspólny, którego podział nie jest dopuszczalny, wchodzi do masy upadłości. – orzekł Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów.
Sąd Najwyższy uznał, że za takim rozstrzygnięciem przemawia przede wszystkim wykładnia językowa. Zgodnie z art. 491[2] ust. 1 Prawa upadłościowego w sprawach nieuregulowanych w tytule V (obejmującym postępowanie upadłościowe wobec osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej) przepisy o postępowaniu upadłościowym stosuje się odpowiednio, z wyjątkiem przepisów wyraźnie wymienionych, wśród których brak art. 124–126 Prawa upadłościowego.
Sąd Najwyższy podkreślił, że odmowy stosowania art. 124 ust. 1 zdanie drugie Prawa upadłościowego w upadłości konsumenckiej nie uzasadnia wykładnia funkcjonalna, zważywszy zwłaszcza że konstrukcje upadłości przedsiębiorcy i konsumenta są podobne. Wszystkie opisywane w doktrynie dysfunkcje badanej regulacji odnoszą się zarówno do małżonka upadłego nieprowadzącego działalności gospodarczej, jak i do przedsiębiorcy, samoistnie nie uzasadniają zatem stanowiska, że art. 124 ust. 1 zdanie drugie w upadłości konsumenckiej nie powinien być stosowany.
Za przyjętym w uchwale rozwiązaniem przemawia również wykładnia celowościowa oraz względy pragmatyczne. Dopuszczenie do przeprowadzania podziału majątku w trakcie postępowania upadłościowego prowadziłoby do znacznego jego spowolnienia i skomplikowania, czyniąc takie rozwiązanie dysfunkcyjnym. Podobny efekt wywoła likwidacja masy upadłości złożonej z udziałów w majątku wspólnym z istoty trudno zbywalnych. Taki skład masy upadłości wpłynie na obniżenie poziomu zaspokojenia wierzycieli i pozwoli na instrumentalne wykorzystywanie przez współpracujących ze sobą małżonków postępowania upadłościowego w celu uzyskania oddłużenia kosztem interesów wierzycieli.
(Źródło: Sąd Najwyższy)
