Wycena Wierzytelności 2024

Wycena wierzytelności – najlepsi eksperci w Polsce

Od 20 lat wycena wierzytelności jest jedną z najważniejszych usług Lege Advisors. Zajmujemy się na zlecenie firm zarządzających wierzytelnościami szacowaniem całych portfeli/pakietów zabezpieczeń. Mowa jest tu najczęściej o tzw. NPL (non performing loans), czyli przeterminowanych i nieobsługiwanych kredytach.

Każda wycena wierzytelności wymaga indywidualnego podejścia zależnego od jej rodzaju i zastosowania właściwych współczynników. Nasza wycena zawiera analizę wszystkich czynników wpływających na jej wartość. Potrzebna jest wycena wierzytelności? Zapytaj naszych ekspertów >>

Czym są wierzytelności?

Nie ma oficjalnej, jednoznacznej definicji terminu wierzytelność w kodeksie cywilnym. Można jednak posłużyć się opisem tego zjawiska prawnego w następujący sposób. Wierzytelność to uprawnienie do żądania spełnienia świadczenia z określonego stosunku zobowiązaniowego przysługujące wierzycielowi wobec dłużnika i składające się z jednego lub wielu roszczeń.

Wycena wierzytelności a rzeczywista wartość

Proces ten wygląda następująco. Duże portfele wierzytelności zabezpieczonych hipotecznie (rzeczowo na nieruchomościach) kupują od banków firmy windykacyjne, które mają większe doświadczenie w egzekwowaniu należności od dłużników. W praktyce wygląda to tak, że duży gracz rynkowy kupuje od banku pakiet np. kilkuset aktywów, kredytów zabezpieczonych hipotekami na nieruchomościach (zarówno mieszkaniowych jak i komercyjnych) i staje się wierzycielem.

Następnie przechodzi do egzekucji. Aby móc podjąć decyzję zakupową i zorientować się jaką wartość mają zabezpieczenia, pyta ekspertów Lege Advisors o różne parametry. Często informacje ograniczone są do listy numerów ksiąg wieczystych nieruchomości i na tej podstawie zaczyna się analiza.

Wycena wierzytelności – dogłębna analiza:

• sytuacji dłużnika,
• rodzaj,
• wartości ewentualnego zabezpieczenia,
• czy sytuacji rynkowej.

Wiedza dotycząca wartości portfela wierzytelności jest niezbędnym elementem prawidłowego zarządzania nim i podejmowania kluczowych decyzji w obrocie wierzytelnościami. Nasza wycena wierzytelności pozwala ocenić rzeczywistą wartość należności określić jej stopę odzysku oraz czas odzysku.

Kredyty nieregularne – wycena wierzytelności

NPL – Non performing loans (kredyty nieregularne) zwane też kredytami zagrożonymi. Są to kredyty w przypadku, których istnieje rzeczywiste lub potencjalne zagrożenie spłaty kredytu. Dzisiaj, według norm nadzoru sektora bankowego, do kredytów zagrożonych zaliczamy kredyty niespłacane przez co najmniej 90 dni. A także te w przypadku których kredytobiorca – konsument utracił źródło przychodu, a klient biznesowy doznał pogorszenia sytuacji firmy lub stabilności branży.

Wielkość polskiego rynku

Związek Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce opublikował w lutym 2023 roku kolejną edycję raportu „Wielkość polskiego rynku wierzytelności”. Z raportu wynika, że średnie zobowiązanie dłużnika obsługiwanego przez firmę windykacyjną to 8063 zł. Po raz pierwszy w historii badania prowadzonego przez ZPF przekroczyło ono kwotę 8000 zł.

Tymczasem jeszcze w 2018 roku średnia kwota pojedynczej wierzytelności w firmie windykacyjnej nie przekraczała 6500 zł. Raport wskazuje, że największe jednostkowe kwoty wierzytelności pochodzą z banków: to średnio 12 500 zł. Najmniejsze zaś od operatorów telekomunikacyjnych: 500 zł.

Multidłużnicy stanowią obecnie 21,7 proc. (+0,5 pkt. proc. k/k) wszystkich osób obsługiwanych przez podmioty objęte badaniem ZPF. Również w tym przypadku widać trend wzrostowy – w 2018 r. ten odsetek nie przekraczał 18 proc.

Według raportu nominalna wartość wierzytelności obsługiwanych przez należące do ZPF firmy z tego sektora wyniosła 151,4 mld zł (koniec III kw. 2022 r.). To o 8,9 proc. więcej w porównaniu do sytuacji rok wcześniej.

Wycena całych portfeli wierzytelności

1. Według Europejskiego Banku Centralnego, wartość NPL w bankach strefy euro wynosi 1,4 biliona euro. Polska ma stosunkowo wysoki poziom kredytów zagrożonych na tle innych krajów Unii Europejskiej. Od grudnia 2019 roku do czerwca 2020 roku, łączna wycena tj. zagrożonych kredytów bankowych, wzrosła o 6,5 procenta – z 72,0 mld zł do 76,7 mld zł.
2. Negatywna tendencja zauważalna była już w marcu 2020 roku. Jeśli chodzi o łączny udział zagrożonych kredytów w całym portfelu kredytowym krajowych banków, to wzrósł on z 6,2 procent do 6,4 procent. Wycena wierzytelności jest więc na rynku coraz ważniejszym instrumentem.
3. Bez wątpienia moralność finansowa jest ważnym czynnikiem nie tylko dla dwustronnych relacji pomiędzy różnymi podmiotami, ale i dla całej gospodarki. Wpływa ona na ocenę jakości wierzytelności, a co za tym idzie na jej wartość. Jest dzięki temu ważnym aspektem dot. wycena wierzytelności.

Kredyty zagrożone – prawo międzynarodowe

W celu zabezpieczenia banków powstały – Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia 26. czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych (Capital Requirements Regulation).

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26. czerwca 2013 roku w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi (Capital Requirements Directive IV).

Stanowią one unijny pakiet dyrektyw CRD IV/CRR. W ramach niego stworzono reguły sektora bankowego redukujące zagrożenie kredytu nieregularnego. W związku z tym, że banki chcąc obniżyć wskaźnik finansowy procentowego udziału kredytów zagrożonych były zmuszone do ich redukcji. A więc jest szansa rozwoju firm obrotu zobowiązaniami, w tym wycena wierzytelności.

Rynek obrotu kredytami zagrożonymi w strefie euro

Obecnie na rynku kredytów strefy euro aż 6% kredytów jest kredytami zagrożonymi. Daje to kwotę 790 mld euro kredytów zagrożonych posiadanych przez Banki. Powoduje to, że rynek obrotu wierzytelnościami w Europie jest wysoce rozbudowany i stanowi interesującą przestrzeń inwestycyjną dla zainteresowanych wierzytelnościami.

Natomiast wysoce rozwinięty rynek obr. wierzytelnościami spowodował rozwój instrumentów antywindykacyjnych i innych, które stanowią zagrożenie dla odzysku wierzytelności. Natomiast właściwie zweryfikowany portfel wraz z należycie zidentyfikowanymi zagrożeniami stanowi dobry produkt inwestycyjny. Ważna jest więc dobrej jakości wycena wierzytelności.

Przedsiębiorstw i polityka prywatności oraz inne potrzeby, nie usługi, a także ich jako pozytywna strona przy oszacowaniu podmiotów dla celów biznesowych. Aby to zrobić, trzeba również aktywów.

Jak wygląda obrót pakietami wierzytelności?

Obrót takimi pakietami wymaga konfrontacji aktualnej wysokości zadłużenia oraz kosztów egzekucji z wartościami zabezpieczeń. Dlatego ocena i wycena wierzytelności w terenie i analiza rynku są kluczowe dla decyzji inwestycyjnych. Często zdarza się, że dla pojedynczych nieruchomości konieczne jest przygotowanie operatów szacunkowych, ale przy pracy na całych portfelach najczęściej podlegają temu wybrane nieruchomości – reprezentatywne lub znaczące dla całego pakietu.

Wycena wierzytelności i ich wartość

Nominalna wycena wierzytelności obsługiwanych przez te podmioty, według stanu na koniec 2019 r., wyniosła 109,8 mld zł. Przedsiębiorstwa windykacyjne w ciągu 2019 r. przyjęły do obsługi 6,9 mln wierzytelności o wartości nominalnej 32,4 mld zł, w których 86,9% stanowiły zobowiązania konsumenckie, a korporacyjne – 13,1%.

Według danych. średnia wycena przyjętych do obsługi wierzytelności w 2019 r. wyniosła 4 675 zł (w roku poprzednim 4 255 zł). Przedsiębiorstwa windykacyjne według stanu na koniec 2019 r. obsługiwały 16,2 mln spraw czynnych wierzytelności o wartości nominalnej 109,8 mld zł, w których 81,5% stanowiły wierzytelności konsumenckie, a korporacyjne 18,5%. Wśród ogółu wierzycieli pierwotnych dla wierzytelności konsumenckich największą grupę stanowiły: banki (57,7%), firmy pożyczkowe (15,3%) oraz operatorzy telekomunikacji, telewizji kablowych i cyfrowych (4,3%), dane.

Wycena polskiego rynku wierzytelności

Rynek obrotu wierzytelnościami wzrosty notuje już od kilku lat. Ze zrealizowanego przez ZPF raportu „Wielkość polskiego rynku wierzytelności” wynika, że u schyłku I kwartału jego sięgnęła 77,8 miliardy, co oznacza wzrost o 0,6% w ujęciu kwartalnym i o 6,7% względem stanu notowanego rok wcześniej.

Obie są jednak niższe od przeciętnej dynamiki z ostatnich ośmiu lat. A jak koniunkturę rynku oraz stojące przed nim wyzwania oceniają przedsiębiorstw zarządzające roszczeniami? Respondentów badania, czyli praktyków rynku zarządzania wierzytelnościami, zapytano o opinie na temat bieżącej i przyszłej sytuacji tego sektora. Z udzielonych odpowiedzi wynika, że w segmencie windykacji na zlecenie 77,8% ankietowanych ocenia bieżące realia neutralnie. Wariant jednoznacznie zły i raczej dobry zyskały po 11,1% wskazań.

W przypadku obrotu roszczeniami

…sytuacja jest nieco lepsza. Bieżącą sytuację w tym segmencie dobrze lub raczej dobrze ocenia 40% ekspertów. 1/3 stanowią oceny neutralne, a kolejne 30% to noty niepochlebne (złe lub raczej złe). Jeśli przyjrzeć się cenom koniunktury w okresie do 1 roku, to obszar windykacji na zlecenie, choć oceniany przeważnie neutralnie, zyskał dwukrotnie wyższy udział ocen raczej dobrych niż raczej złych (22% wobec 11%). W odniesieniu do rynku oceny są również ukierunkowane pozytywnie – łącznie 50% raczej dobrych lub dobrych, zakresie. Portfele.

1. Wierzytelność jest antonimem długu, jeżeli na X ciąży dług wobec Y, to Y ma wierzytelność w stosunku do X. W języku prawniczym sformułowania używamy głównie dla scharakteryzowania pozycji wierzyciela.
2. Występują różne rodzaje wierzytelności, związane z określonym rodzajem działalności, posiadające określone cechy charakterystyczne np. wierzytelność bankowa, wierzytelność ubezpieczeniowa.

Postępowanie upadłościowe

Tym razem zlecenie dotyczyło wierzytelności o charakterze należności oraz pożyczek od osób prawnych. Spółki dłużników działały w jednej branży i były powiązane ze sobą. Spółki te pod względem finansowym wykazywały straty w ostatnich latach oraz miały wyraźnie ujemne kapitały własne.

W związku z tym zdecydowaliśmy, że właściwa wycena wierzytelności to będzie przyjęcie takich założeń do szacowania jakby Spółki dłużników miałyby zostać postawione w stan upadłości. Wycena obejmowała więc:

• prognozowanie hipotetycznych wpływów do mas upadłości,
• wycena środków masy upadłości do podziału z uwzględnieniem kosztów postępowań,
• określenie relacji środków mas upad. do podziału w stosunku do wielkości wierzytelności,
• na bazie tej proporcji określenie wpływów w ramach oszacowanych długów.

Mając na uwadze, że odzyskiwanie wierzytelności w ramach postępowań upadłościowych wymaga pewnego czasu, uzyskane wielkości zdyskontowano.

Wycenianie na potrzeby bankructwa spółki

Kilka tygodni temu pisaliśmy o przypadku, gdy wycena wierzytelności dotyczyła upadłości dłużnika przy założeniu braku (istotnych) zabezpieczeń na jego majątku. W ostatnim czasie sporządzona była przez nas wycena na potrzeby upadłości Spółki przy założeniu istnienia istotnych zabezpieczeń na majątku dłużnika dokonanych przez innych wierzycieli.

Wycena obejmowała należności od kilkudziesięciu dłużników. Jej metoda była dostosowana indywidualnie do każdego podmiotu. Częściowo wycena dotyczyła podmiotów w upadłości lub podmiotów, które co prawda nie były upadłe, ale co do których istniało ryzyko, że odzyskiwanie należności będzie odbywało się w ramach upadłości.

W przypadku części z tych podmiotów, biegli mieli wiedzę o zabezpieczeniach ustanowionych na majątku. W przypadku innych, przyjęli takie założenie na podstawie wiedzy o praktyce rynkowej.

Wycena i cała procedura obejmowała prognozowanie hipotetycznych wpływów do mas upadłości, wycena środków masy upad. do podziału w ramach odrębnych planów podziałów i ogólnego planu podziału. Ponadto, wycena wierzytelności obejmowała określenie relacji środków mas upadłości w stosunku do odpowiednich wielkości należności.

Na bazie tej proporcji określano wpływy w ramach wycen należności. Mając na uwadze, że odzyskiwanie zobowiązań w ramach postępowań upadłościowych wymaga pewnego czasu, uzyskane wielkości zdyskontowano.

Wycenianie należności przysługujących przedsiębiorstwu

Nasi eksperci sporządzili opracowanie dotyczące wycena wierzytelności przysługujących przedsiębiorstwu na potrzeby postępowania upadłościowego. Była to spółka świadcząca usługi transportowe, głównie w zakresie przewozu warzyw i owoców. Dłużnikami spółki były dwa podmioty z Polski oraz dwa podmioty zagraniczne – z Niemiec i Włoch. Informacje o spółkach zagranicznych pozyskano m.in. z rejestru podmiotów gospodarczych w Unii Europejskiej, który jest na europejskim portalu e-Sprawiedliwość.

Na uwagę zasługują dłużnicy z Polski. Jednemu z nich Sąd zakazał prowadzenia działalności gospodarczej, a drugi prawdopodobnie padł ofiarą kradzieży i wyprowadzenia pieniędzy z firmy przez spokrewnione z nim osoby.

Wycena łącznej wartości nominalnej wierzytelności przysługujących firmie wyniosła ponad 700 tys. zł. Jednak ze względu na występujące w przedmiotowej sprawie uwarunkowania, uznano, że wycena rynkowa wszystkich należności wynosi symboliczną złotówkę i może.

Jak wygląda sytuacja?

W 2021 roku firmy windykacyjne przyjęły do obsługi należności o wartości nominalnej 31,9 miliardy PLN – podał Główny Urząd Statystyczny. Na koniec ubiegłego roku firmy te obsługiwały, jak pokazuje wycena, 123,2 miliardy PLN czynnych wierzytelności. Wśród nich 82,7 proc. stanowiły zobowiązania konsumenckie, a 17,3 proc. korporacyjne. Wśród ogółu wierzycieli pierwotnych dla długów konsumenckich największą grupę stanowiły: banki (74,7 proc.) oraz firmy pożyczkowe (13,4 proc.) .

Zagrożenie wzrostem kredytów zagrożonych

Europejskie banki mogą stanąć w obliczu wzrostu kredytów zagrożonych i spadku zysków w ciągu najbliższych kilku kwartałów w związku z utrzymującym się spowolnieniem gospodarczym na ich rodzimych rynkach – twierdzi Europejski Urząd Nadzoru Bankowego.

Zarówno jakość aktywów, jak i rentowność banków w Europejskim Obszarze Gospodarczym poprawiły się w ciągu 12 miesięcy do czerwca, ale istnieją wczesne oznaki, które są powodem do niepokoju, wskazała EBA w swoim najnowszym raporcie oceny ryzyka. Wyższe wolumeny kredytów, i ich wycena, o gorszej jakości kredytowej mogą w przyszłości spowodować wzrost kredytów zagrożonych (NPL), podczas gdy spowolnienie gospodarcze i pewne negatywne skutki wzrostu stóp procentowych mogą uderzyć w zyski banków.

Średni wskaźnik/wycena NPL w badanych bankach poprawił się do 1,8% na koniec czerwca, z 2,3% rok wcześniej. W tym samym okresie ogólna wartość NPL spadła do około 370 mld euro z około 445 mld euro, jak wynika z danych EBA.

Jednak pogarszające się środowisko makroekonomiczne zaczyna zbierać swoje żniwo w sektorze. Napływy NPL wzrosły o 30% w pierwszych sześciu miesiącach 2022 roku, napędzane przez wpływ wojny na Ukrainie i spowalniający wzrost PKB, jak wynika z raportu.